Fitoterapi, hastalıkları önlemek veya tedavi etmek amacıyla bitkilerin tıbbi olarak kullanıldığı bir tamamlayıcı ve destekleyici yöntemdir. Kelime kökeni Antik Yunanca’daki “fito” (bitki) ve “terapi” (tedavi) sözcüklerinden gelir. Yani kısaca bitkilerle tedavi anlamına gelir.
Fitoterapinin Temel Özellikleri
- Bilimsel temellidir: Geleneksel bitkisel uygulamalardan farklı olarak, fitoterapi bilimsel klinik çalışmalara dayanır.
- Farmakolojinin bir alt dalıdır: Eczacılık alanında uzmanlık gerektirir ve kullanılan bitkisel ürünler ruhsatlandırma, kalite kontrol ve güvenlik süreçlerinden geçer.
- Kişiye özel uygulanır: Hastanın yaşı, sağlık durumu, vücut yapısı gibi faktörler göz önünde olur. Tedavi planı bu bağlamda olur.
- Doğal bileşenler: Bitkilerin özütleri, yağları, tentürleri, çayları, merhemleri vb.
Fitoterapide Kullanılan Bitkiler
Fitoterapi, yani bitkilerle tedavi, geleneksel ve modern tıpta yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Fitoterapide kullanılan bitkiler, çeşitli hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde yardımcı olabilir. İşte fitoterapide yaygın olarak kullanılan bazı bitkiler ve kullanım amaçları;
| Bitki Adı | Latince Adı | Kullanım Alanları |
|---|---|---|
| Ekinezya | Echinacea purpurea | Bağışıklık sistemi güçlendirici, soğuk algınlığı ve grip semptomlarını hafifletici |
| Aloe Vera | Aloe barbadensis | Cilt yaraları, yanıklar, sindirim sistemi sorunları |
| Zencefil | Zingiber officinale | Mide bulantısı, sindirim sorunları, antiinflamatuar etkiler |
| Sarı Kantaron | Hypericum perforatum | Hafif ve orta dereceli depresyon, yara iyileştirici |
| Rezene | Foeniculum vulgare | Sindirim sorunları, gaz, şişkinlik, bebeklerde kolik |
| Papatya | Matricaria chamomilla | Uyku problemleri, sindirim sistemi rahatsızlıkları, cilt tahrişleri |
| Melisa (Oğulotu) | Melissa officinalis | Anksiyete, uykusuzluk, sindirim sorunları |
| Isırgan Otu | Urtica dioica | İdrar söktürücü, eklem ağrıları, demir eksikliği |
| Ginkgo Biloba | Ginkgo biloba | Hafıza güçlendirici, dolaşım sistemi destekleyici |
| Kekik | Thymus vulgaris | Antiseptik, balgam söktürücü, mide rahatsızlıkları |
| Yeşil Çay | Camellia sinensis | Antioksidan, kilo kontrolü, kalp sağlığı |
| Lavanta | Lavandula angustifolia | Sakinleştirici, anksiyete ve uyku bozuklukları için |
| Ginseng | Panax ginseng | Enerji artırıcı, bağışıklık güçlendirici, stres azaltıcı |
Kimler Fitoterapi Olabilir ?
Bitki denildiğinde aklımıza ilk gelen alternatif tıp oluyor. Lakin unutmayın ki bitkiler her zaman fayda sağlamaz. Öldürücü, zehirleyici yanları olan bitkilerde var. Tüm bitkileri tanıyan, özelliklerini bilen herkes fitoterapist denilemez! Uzman olmak için belirli bir tıbbi veya eczacılık altyapısına sahip olmak gerekir. Türkiye’de ve birçok ülkede fitoterapi, ancak sağlık alanında yetkin kişiler tarafından uygulanır. İşte detaylı açıklama:
Kimler Fitoterapi Uzmanı Olabilir?
1. Tıp Doktorları (Hekimler)
Tıp fakültesinden mezun olduktan sonra bu alanda sertifikalı eğitim alarak fitoterapi uzmanı olabilirler. Genellikle aile hekimleri, iç hastalıkları uzmanları, alternatif tıp ile ilgilenen hekimler bu alanda uzmanlaşır. Özellikle sağlık Bakanlığı onaylı fitoterapi sertifika programlarını tamamlamış olmaları gerekir.
2. Eczacılar
Eczacılık fakültesinden mezun kişiler, bitkisel ürünlerin hazırlanması, standardizasyonu ve danışmanlığı konusunda uzmanlaşır. Ayrıca eczacılar da eğitim alarak bu alanda uzman olur.
3. Diş Hekimleri ve Veteriner Hekimler
Bu branşlardan mezun olanlar da bu alanda sertifikalı eğitim alarak sınırlı alanlarda fitoterapi uygulama imkanı yakalar.
Fitoterapi Eğitimi Nereden Alınır?
- Üniversiteler: İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi gibi kurumlarda Sağlık Bakanlığı onaylı fitoterapi sertifika programları mevcuttur.
- Sağlık Bakanlığı Onaylı Eğitimler: Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği kriterlere uygun eğitim kurumlarından alınmalıdır.
- Eğitim süresince: Bitki kimyası, farmakoloji, toksikoloji, bitki-etkileşimleri gibi dersler verilir.
⚠️ Dikkat:
Bitki uzmanı, aktarcı, ya da “bitki terapisti” gibi unvanlar fitoterapi uzmanlığı anlamına gelmez. Ancak tıbbi yetkinliği olan profesyoneller tarafından, bilimsel temellere dayalı olarak uygulanmalıdır. Halk arasında yanlış bilgi ve uygulamalar çok yaygındır; bu nedenle tedavi amaçlı fitoterapi sadece uzman kontrolünde kullanılmalıdır.
